Γράμμα από τη Βραζιλία

Την ώρα που πανηγυρίζουμε ακόμη για την πρόκριση της επίσημης αγαπημένης μας στο παγκόσμιο κύπελλο ποδοσφαίρου στα γήπεδα της Βραζιλίας και σε συνέχεια του προβληματισμού της τελευταίας ανάρτησης σε σχέση με τις σύγχρονες αθλητικές διοργανώσεις, έπεσε συμπτωματικά στην αντίληψή μου το παρακάτω. Μια προσέγγιση της πολυαναμενόμενης ποδοσφαιρικής γιορτής από μια διαφορετική οπτική γωνία, διόλου γιορτινή. Παλαιά η ανάρτηση, αλλά δε χάνει καθόλου σε ενδιαφέρον και επικαιρότητα:

Μπέλο Οριζόντε, Δευτέρα 17.06.2013

Αγαπητέ φίλε,

ναι μιλάω σε εσένα που ακούς Βραζιλία και σκέφτεσαι παραλίες, τακουνάκια, ανάποδα ψαλίδια, υπερμεγέθεις κώλους και ατελείωτα πάρτι. Συγγνώμη που σου χαλάω το όνειρο, αλλά το πάρτι τελείωσε. Ή μάλλον έχει τελειώσει εδώ και πολλά χρόνια αλλά δεν σου το είπανε. Εδώ εξάγουμε, αλλά δεν πίνουμε καφέ, δεν χορεύουμε σάμπα εκτός των ορίων του Ρίο ντε Τζανέιρο ή μάλλον χορεύουμε σπάνια έτσι κι αλλιώς. Μέχρι και στην μπάλα εξάγουμε πλέον αμυντικά χαφ και στόπερ. Τα στερεότυπα μας τελείωσαν όπως και η υπομονή.

Τελείωσε η υπομονή. Την τελευταία εβδομάδα πήραμε τους δρόμους. Οι διαμαρτυρίες ξεκίνησαν για την αύξηση 7 λεπτών του ευρώ στις συγκοινωνίες αλλά πλέον διαμαρτυρόμαστε για όλη τη σαπίλα πίσω από αυτό.  Το πρόβλημα δεν είναι τα επτά λεπτά αλλά τα βασικά δικαιώματα. Η στρατονομία, κατάλοιπο της δικτατορίας, μοιράζει αφειδώς λαστιχένιες σφαίρες και ληγμένα δακρυγόνα. Αλλά είναι πλέον αργά. Ο κόσμος επιτέλους ξύπνησε και ζητά επίπεδο ζωής ανάλογο με την θέση της χώρας στον οικονομικό χάρτη. Βαρέθηκε να βλέπει τους λίγους να γεμίζουνε τις τσέπες, να επανεκλέγονται εδώ και δεκαετίες. Βαρέθηκε ο φτωχός, αλλά επιτέλους βαρέθηκε και ο πλούσιος, και θα σου το εξηγήσω.

Στη Βραζιλία ο βασικός μισθός είναι 234 ευρώ. Το εισιτήριο του λεωφορείου είναι 1 ευρώ και το ρημάδι έρχεται όποτε γουστάρει. Κάποιος που ζει στο Μπέλο Οριζόντε κερδίζοντας βασικό μισθό, μένει τουλάχιστον 15 χιλιόμετρα από την δουλειά του και θέλει δύο λεωφορεία και μιάμιση ώρα για να φτάσει εκεί όταν δεν έχει κίνηση. Και όταν μιλάμε για κίνηση, μιλάμε για χάος. Στο Σάο Πάουλο για παράδειγμα κάθε μέρα έχουμε ουρές 70 χιλιομέτρων στις ώρες αιχμής. Εκεί συναντιούνται ο φτωχός με τον πλούσιο. Ο φτωχός στο λεωφορείο και πλούσιος στην αμαξάρα του με τα φιμέ τζάμια.

Ο πλούσιος που θα γυρίσει στο σπίτι του για το οποίο πληρώνει κατά μέσο όρο 1500 ευρώ ενοίκιο και άλλα 400 για κοινόχρηστα. Πληρώνει ιδιωτική ασφάλιση υγείας γιατί το δημόσιο δεν δουλεύει, πληρώνει πανάκριβα σχολεία για τα παιδιά του γιατί στο δημόσιο είναι δύσκολο να μάθουν οτιδήποτε, πληρώνει τα διπλάσια για οποιοδήποτε προϊόν (αυτοκίνητο, ρούχα, υπολογιστή κλπ.) έρχεται απέξω γιατί ο φόρος εισαγωγής είναι 60% συν το κέρδος του εμπόρου. Πληρώνει με φόβο, γιατί δεν μπορεί να βγει από το «κάστρο» με τον ηλεκτρικό φράχτη όποτε θέλει. Γιατί δεν μπορεί να πάει μια βόλτα όπου και όποτε του γουστάρει. Γιατί φοβάται για τη ζωή του καθημερινά. Και σου μιλάω πάντα για το Μπέλο Οριζόντε και τις άλλες μεγαλουπόλεις της χώρας. Αν πάρεις το δρόμο και πας προς το βορρά ξέχνα τα όλα αυτά, εκεί είσαι πλέον σε στάνταρντς Αφρικής.   

Κανείς σχεδόν δεν τα περνάει τόσο ωραία όσο φαντάζεσαι στη Βραζιλία. Ναι, έχουμε παραλίες και ήλιο, αλλά ο αναλφαβητισμός είναι στο 10% και κάθε μέρα περίπου 13 εκατ. δεν έχουνε φαΐ στο τραπέζι τους.

Είμαστε η 6^η οικονομική δύναμη στον κόσμο και την ίδια στιγμή πολύ χαμηλά στους δείκτες της παιδείας και της δημόσιας υγείας. Όσο αφορά την διαφθορά και τη γραφειοκρατία πρέπει να είμαστε στο τοπ 3 εύκολα. Πολύ ψηλά είμαστε και στην εγκληματικότητα με τα νούμερα νεκρών σε Ρίο και Σάο Πάουλο να είναι μεγαλύτερα από εκείνα σε εμπόλεμες ζώνες (49 χιλ. το 2010). Δυστυχώς το Μουντιάλ και η Ολυμπιάδα δεν θα αλλάξουν τίποτα από όλα αυτά.

Για μια ακόμα φορά μας δούλεψαν ψιλό γαζί. Μας υποσχέθηκαν πως θα αλλάξει η ζωή μας, επιτέλους, προς το καλύτερο. Πως θα έχουμε συγκοινωνίες και δρόμους πρώτου και όχι τρίτου κόσμου, θα αλλάξουμε, λέει, επίπεδο σε όλα. Πως όλο αυτό το «φαγοπότι» θα αξίζει τον κόπο. Αντίθετα, μέχρι τώρα όλη αυτή η ιστορία έχει στοιχίσει πάνω από 27 δισ. δολάρια, περισσότερα από όσο τα τελευταία τρία μουντιάλ μαζί.  Εδώ στο Μπέλο Οριζόντε, το Μινεϊράο κόστισε 270 εκατ. ενώ αρχικά είχε υπολογιστεί σε 146 εκατ.. Να σου πω ακόμα πως πήγα στο στάδιο «Ιντεπεντένσια», επίσης εδώ στο Μπέλο Οριζόντε, που κόστισε 45 εκατ. ευρώ, παραδόθηκε με 2 χρόνια καθυστέρηση και λόγω κατασκευαστικού λάθους έχει πάνω από 6 χιλ. θέσεις που δε βλέπουν το ένα τέρμα. Ανάλογες και χειρότερες είναι οι ιστορίες και στα υπόλοιπα γήπεδα.

Μιας και μιλάμε για μπάλα, να σου πω πως οι περισσότεροι Βραζιλιάνοι θα δουν το Μουντιάλ από την τηλεόραση. Το φτηνό εισιτήριο για το Κύπελλο Συνομοσπονδιών για τον αγώνα Ταϊτή – Νιγηρία κοστίζει κοντά στα 50 ευρώ. Φαντάσου λοιπόν τι θα πρέπει να πληρώσουμε στο Παγκόσμιο Κύπελλο και μην ξεχνάς, ο βασικός μισθός είναι στα 243 ευρώ.

Μουντιάλ για ποιον λοιπόν; Ίσως για εκείνους που θα έρθουν για να «ζήσουν το όνειρό» τους στη Βραζιλία. Αυτή ακριβώς τη στιγμή γύρω στους 200 χιλ. Βραζιλιάνους σε οκτώ μεγαλουπόλεις είναι στους δρόμους και διαδηλώνουν για τα δικαιώματά τους. Δεν τους νοιάζει το Μουντιάλ, δεν πίνουν καφέ και σίγουρα δεν χορεύουν σάμπα.