"Brain first" και η προσοχή στραμμένη στην κάλπη

Ήμασταν καθοδόν παρέα με το μικρό μου μπόμπιρα για την παιδική χαρά της γειτονιάς ένα ηλιόλουστο απόγευμα των τελευταίων ημερών, απ΄ αυτά που είχαμε την τύχη να ζήσουμε συχνά φέτος στο Μόναχο. Παρότι συνήθως επικεντρώνει όλη μου την προσοχή ο μικρός, έπεσε στα κλεφτά το βλέμμα μου στο παραπάνω πλακάτ. Ένα έξυπνο σλόγκαν, τελείως λακωνικό, σκέφτηκα, είναι τελικά αρκετό για να πετύχουν το σκοπό τους οι διαφημιστές! Εν προκειμένω η διαφήμιση από το Münchner Volkshochschule της πόλης, έναν καλά καθιερωμένο θεσμό διά βίου μάθησης ανά τη Γερμανία, σε σχέση με το νέο πολυποίκιλο πρόγραμμα μαθημάτων και σεμιναρίων του και πάντως ενδεικτικό των προθέσεών του.

Ένα σλόγκαν που έρχεται, βέβαια, να αντιδιασταλεί από τη γνωστή πλέον λαϊκιστική προεκλογική φρασεολογία του Τραμπ: "America First". Και μαζί μ΄ αυτήν ό,τι εθνικιστικό και αποσταθεροποιητικό για τον υπόλοιπο πλανήτη συνεπάγεται αυτή, κι εδώ και δυο χρόνια από την εκλογή του βλέπουμε με φρίκη στην πράξη. Ένα σλόγκαν που προτάσσει αντ΄ αυτού τη διάθεση για πνευματική καλλιέργεια μέσα από την οποία θα ΄ναι κανείς σε θέση να αντιληφθεί μάλλον πιο κριτικά τα πράγματα, να αντισταθεί στις σειρήνες του λαϊκισμού.

Πάλι καλά που δεν έχουν εξαλειφθεί τελείως από το δημόσιο λόγο τέτοιες εκφράσεις υπέρ μιας ανοιχτής κοινωνίας σε μια συγκυρία παγκοσμίως κατά την οποία η διαφορετικότητα βάλλεται πανταχόθεν και οποιοσδήποτε διαφορετικός ή ξένος ως προς εμάς στοχοποιείται ως αποδιοπομπαίος τράγος όλων των δεινών μας και ενίοτε γίνεται μέχρι κι αποδέκτης του βίαιου θυμού μας.

Δεν πάνε εξάλλου πολλές μέρες απ΄ όταν ο υπουργός Εσωτερικών της ομοσπονδιακής γερμανικής κυβέρνησης Horst Seehofer ξεστόμισε την απίστευτη ατάκα ότι «η μετανάστευση είναι η μητέρα όλων των κακών». Αν πω ότι εξεπλάγην θα ΄ναι ψέματα αφού ο εκλεγμένος του βαυαρικού συντηρητικού δεξιού κόμματος CSU μάς έχει συνηθίσει πλέον στην προκλητικότητα. Να θυμίσω μόνο το κακόγουστο αστειάκι του ανήμερα των τελευταίων γενεθλίων του για την απέλαση 69 μεταναστών στο Αφγανιστάν, όσων και τα κεράκια της τούρτας του. Λίγες μόνο μέρες μετά, έγινε γνωστό ότι ένας από τους απελασμένους αυτοκτόνησε (δες εδώ).

Όλα αυτά δεν είναι στο περιθώριο της πολιτικής σκηνής αλλά αντιθέτως βασικά κομμάτια του περίπλοκου παζλ που προσπαθεί με πολλές δυσκολίες να συναρμολογήσει η κυβέρνηση του μεγάλου συνασπίσμού στο Βερολίνο εδώ κι ένα χρόνο. Το μεταναστευτικό έχει ήδη αποτελέσει μήλο της έριδος μεταξύ των κυβερνώντων, με την καγκελάριο να προσπαθεί να μείνει συνεπής στην πολιτική της επιλογή για πιο ήπια στάση ως προς το μεταναστευτικό, ίσως συναισθανόμενη τη διαχρονική ευθύνη της ευημερούσας Ευρώπης ως προς τις εμπόλεμες και φτωχές περιοχές από τις οποίες συρρέουν οι πρόσφυγες και οι μετανάστες. Αλλά και γνωρίζοντας φυσικά πολύ καλά τι ανανεωτικό δυναμικό μπορεί να αποτελέσει η μετανάστευση για τη γερασμένη γερμανική κοινωνία, έπειτα από μια σταδιακή ενσωμάτωση.

Τα πρόσφατα ξενοφοβικά γεγονότα στη μικρή πόλη Κέμνιτς της πρώην Ανατολικής Γερμανίας στον απόηχο της δολοφονίας 35χρονου Γερμανού με φερόμενους δράστες δυο αλλοδαπούς, που ήταν άλλωστε κι η αφορμή για νέους κυβερνητικούς κλυδωνισμούς, με προκαλούν αναπόφευκτα να αναρωτηθώ αν η απροκάλυπτη ακροδεξιά φούντωση δε θέλει πολύ για να ξεσπάσει. Αξιοσημείωτη σχετικά η παρατήρηση του ιστορικού και εκδότη ενός πρόσφατου βιβλίου αυθεντικών μαρτυριών ανθρώπων που εξηγούν γιατί εντάχθηκαν στο ναζιστικό κόμμα τη δεκαετία του 1930. Ο Wieland Giebel, λοιπόν, μας λέει ότι πολλά από τα σχόλια και τα καταγγελλόμενα από πλευράς των ιστορικών εθνικοσοσιαλιστών, όπως περί κοινωνικής ανισότητας, αναξιόπιστων μέσων ενημέρωσης, αποτυχημένων κομμάτων κτλ., μοιάζουν με τα συνθήματα του σήμερα -«η Γερμανία για τους Γερμανούς» ή «έξω οι αλλοδαποί»- που ακούστηκαν στις ταραχώδεις πορείες διαμαρτυρίας στο Κέμνιτς. 

Σε δυο βδομάδες έχουμε εκλογές εδώ για το τοπικό βαυαρικό κοινοβούλιο, στο οποίο κυβερνά μέχρι τώρα το κόμμα του κ.  Ζεεχόφερ, και είμαι πραγματικά πολύ περίεργος να δω τα αποτελέσματα!

«Το πετρέλαιο κίνησης (diesel) είναι φανταστικό! Ας προστατεύσουμε την (εγχώρια) αυτοκινητοβιομηχανία!». Επιτομή λαϊκισμού από το ακροδεξιό κόμμα AfD εν όψει των επικείμενων εκλογών στον απόηχο του πολύκροτου σκανδάλου εξαπάτησης από μέρους των γερμανών αυτοκινητοβιομηχάνων και ενώ διαφαίνονται αμυδρά πλέον κάποιες πολιτικές πρωτοβουλίες περιορισμού της «βρώμικης» τεχνολογίας. Λες και η αλλαγή στρατηγικής πέραν της ξεπερασμένης τούτης τεχνολογίας και η επένδυση αντ΄ αυτού σε νέες πρωτοποριακές τεχνολογίες δε θα είναι αυτή που θα κρίνει τελικά το μέλλον της αυτοκινητοβιομηχανίας! Και να φανταστείς ότι αυτό είναι το κόμμα με το οποίο συναγωνίζεται το συντηρητικό CSU, μετατοπίζοντας απεγνωσμένα όλο και περισσότερο πιο (άκρο-)δεξιά την ατζέντα του!