Βρε μανία με τους άριστους!

«Αἰὲν ἀριστεύειν καὶ ὑπείροχον ἔμμεναι ἄλλων»

Ομήρου Ιλιάδα

Η αρχαία ελληνική γραμματεία έχει αποτελέσει αναμφισβήτητα στο πέρας των αιώνων μια από τις κυριότερες πηγές διαμόρφωσης της ευρωπαϊκής σκέψης. Η εμπειρία του εξωτερικού προσφέρεται προς επαλήθευση αυτών που επίμονα αναφέρονται στα βιβλία της ιστορίας περί λατρείας των Δυτικών προς την Αρχαία Ελλάδα και που τόσο καθοριστικά στάθηκαν σε τούτη τη διαμόρφωση. Χωρίς αυτό να σημαίνει, βέβαια, ότι υιοθετήθηκαν απαραίτητα έτσι όπως ο αρχαίος κόσμος τα εννοούσε!

Αν μια αξία, πάντως, μεταλαμπαδεύτηκε ανά τους αιώνες σημαδεύοντας τον Ευρωπαϊκό πολιτισμό είναι η ομηρική αριστεία. Και όχι άδικα, σημαίνοντας από την ευγενή άμιλλα στον αθλητικό στίβο ώς γενικότερα την πρόοδο μιας κοινωνίας στη βάση των αξιοκρατικά δοκιμασμένων μελών της που ως μπροστάρηδες δείχνουν το σωστό δρόμο. Σημαίνοντας την επιμονή των μελών της για την επίτευξη των στόχων τους, με όρεξη για δημιουργία και μεράκι για δουλειά, όσο επίπονη κι αν είναι η πορεία προς τα κει, έχοντας στο νου τα «εύγε» των υπολοίπων στο τέλος. 

Πολλά ακόμα θα μπορούσα να πω κάνοντας λόγο για την αριστεία και ομολογώ ότι τα θεωρούσα όλα αυτά σχεδόν αυτονόητα. Μέχρι που έφτασαν στα αυτιά μου οι δηλώσεις του κ. Αριστείδη Μπαλτά από βήματος της Βουλής λίγο καιρό μετά την ανάληψη των καθηκόντων του ως υπουργού Παιδείας στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ για να μου προκαλέσουν τόση έκπληξη. Έκπληξη για το πώς μια ευγενής αξία φιλτραρισμένη μέσα από άκαμπτες ιδεολογίες, τη γνήσια πίστη του στις οποίες είχε σπεύσει ήδη προηγουμένως ο ομιλητής με περηφάνια να δηλώσει, καταντά «ρετσινιά» με το απλοϊκό επιχείρημα του δήθεν ελιτισμού!

Δεν μπορεί, όμως, να είναι αυτό μόνο η Αριστερά που υποτίθεται επιδιώκεται μέσα από αυτή την πολιτική να εκφραστεί! Απεναντίας, λέγεται ότι σε καιρούς ασυγκρίτως πιο δύσκολους υπήρξε πάγιο αίτημα από τη μεταπολεμική Αριστερά η αύξηση του κρατικού προϋπολογισμού για μια καλύτερου επιπέδου Παιδεία, ευελπιστώντας πρώτα και κύρια σε μια αύξηση της κατά κεφαλήν καλλιέργειας. Ή ακόμη, γιατί ιδεολογικά στεγανά να μας εμποδίζουν να στέψουμε το βλέμμα εκεί όπου σταδιακές αλλαγές στο εκπαιδευτικό σύστημα έφτασαν σήμερα να το κατατάσσουν στα κορυφαία παγκοσμίως, όπως στο του Σκανδιναβικού Βορρά;

Με αφορμή όλη αυτή τη συζήτηση, δε λέω, διαβάσαμε και ενδιαφέρουσες αντιρρήσεις ως προς την αριστεία, όπως π.χ. της Χριστίνας Ταχιάου που αναρωτιέται, καλά με τους άριστους, αλλά τι θα γίνει με τους μέτριους; Ή ακόμη, είναι γνωστή η ψυχολογία του συνόλου για αποστροφή προς τις ιδιόρρυθμες ευφυΐες. Ο Ντίνος Χριστιανόπουλος κάνει ένα βήμα παραπέρα στο «Εναντίον» του προσάπτοντας ματαιοδοξία σε όσους επιδιώκουν την αριστεία. 

Αλλά, αλήθεια, τι έχει να προτάξει μια κοινωνία στην οποία φαίνεται ο πήχης να πέφτει συνεχώς, η ποιότητα να σπρώχνεται στο περιθώριο, η λογική της ήσσονος προσπάθειας να κατισχύει, αν όχι την αριστεία, χωρίς η τελευταία να σημαίνει φυσικά υπεροψία παρά έμπνευση απ΄ όσους με πείσμα τα καταφέρνουν αποτελώντας πρότυπο για τους υπολοίπους; Και λέω πείσμα γιατί η εμπειρία, κακά τα ψέματα, έχει αποδείξει επανειλημμένως ότι το ταλέντο που μπορεί η φύση απλόχερα να χάρισε, δεν επαρκεί, αν δεν αποτελεί κιόλας επιπλέον πρόσκομμα. Η με επιμονή και υπομονή, συνετή διαχείριση και καλλιέργεια των όσων ταλάντων-χαρισμάτων είναι αυτή που εξασφαλίζει στο τέλος την επιτυχία, όπως έρχεται να μας θυμίσει και η σχετική παραβολή.

Προτού, όμως, ερμηνευτεί ο λόγος μου ως διδαχή ή θεωρηθεί ότι παριστάνω τον άριστο, ας επιχειρηματολογήσω και με έναν άλλον τρόπο που αν μη τι άλλο με αφορά και αυτό δεν είναι φυσικά τίποτα άλλο παρά η μαζική μετανάστευση νέων μορφωμένων ανθρώπων όλα αυτά τα χρόνια της κρίσης. Ε, και τι σχέση μπορεί να έχει αυτό; Θα σου πω... Η ελληνική κρίση έχει γίνει πλέον σαφές ότι αποτελεί συνισταμένη πολλών διαφορετικών κακοδαιμονιών της ελληνικής κοινωνίας καθώς και του ευρωπαϊκού πλαισίου στο οποίο εντάσσεται. Αυτή, όμως, που ξεχωρίζει είναι η συνισταμένη των πελατειακών σχέσεων, του νεποτισμού, της αναξιοκρατίας, της αναποτελεσματικότητας του κρατικού μηχανισμού. Και με όλα αυτά ακριβώς είναι που έρχεται να αντιπαρατεθεί η αριστεία και το κλίμα στο οποίο ευδοκιμεί, ελλείψει του οποίου όσοι δεν έχουν έναν «μπάρμπα στην Κορώνη» οδηγούνται ενδεχομένως στη φυγή από την πατρίδα σε αναζήτηση καλύτερων προοπτικών. 

Αν ληφθεί υπόψη, μάλιστα, ότι οι τελευταίοι σύμφωνα με έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδας το 2016 εκτιμούνται γύρω στους εκατό χιλιάδες ανά παρελθούσα χρονιά από το 2008, σημαντική μερίδα των οποίων είναι νέοι επιστήμονες, τότε το λεγόμενο brain drain (δηλαδή η μαζική φυγή ανθρώπινου επιστημονικού δυναμικού) θέτει δίχως αμφιβολία εύλογα ερωτήματα σε σχέση με την πολυπόθητη ανάκαμψη της ρημαγμένης ελληνικής κοινωνίας. 

Αφορμή για όλες αυτές τις αράδες στάθηκε ένα πρόσφατο δημοσίευμα σύμφωνα με το οποίο η σύζυγος του κ. Μπαλτά χρησιμοποίησε έναν τίτλο σπουδών από ένα τμήμα μεταπτυχιακού με διδάσκοντα τον ίδιο τον κ. Μπαλτά για να αυξήσει παρανόμως το μισθό της σε μια εντελώς άσχετη με τις σπουδές της διευθυντική θέση, στην οποία επίσης διορίστηκε με αδιαφανή τρόπο. Και μπορεί μεν η εν λόγω κυρία να μην είναι ούτε η πρώτη, ούτε η τελευταία, αλλά, ειλικρινά, όταν αυτή τυχαίνει να είναι η σύζυγος του πρώην υπουργού που τα ΄βαλε με την αριστεία, ε, τότε καταντά αυτό εξωφρενικό για όλους τους αξιόλογους νεομετανάστες!

--
Κι εδώ όπως πρωτοδημοσιεύτηκε στο Jopa-News.