Στην Αρχαία Ελλάδα αυτός
που ιδιώτευε, που ζούσε κατ΄ ιδίαν, ο μη αναμιγνυόμενος στα δημόσια πράγματα προς
το συλλογικό όφελος, ο μη έχων πολιτικήν αρχήν δηλωνόταν απαξιωτικά με τον όρο
ιδιώτης. Ξεχωρίζει στον Επιτάφιο του Θουκυδίδη η σχετική επισήμανση για
υποχρεωτική συμμετοχή του πολίτη στα κοινά: «μόνοι γὰρ τόν τε μηδὲν τῶνδε
μετέχοντα οὐκ ἀπράγμονα, ἀλλ᾽ ἀχρεῖον νομίζομεν».
Κατά την ελληνιστική
περίοδο, ο όρος έφτασε σταδιακά να δηλώνει επίσης την έλλειψη αγωγής,
ανατροφής, παιδείας. Μ΄ αυτή την έννοια άρχισε να χρησιμοποιείται κατά τα
μεσαιωνικά χρόνια ως υποτιμητική προσφώνηση, κοινώς ως βρισιά. Προφανώς, με την
ίδια σημασία, δηλαδή του ανόητου, του μωρού, υιοθετήθηκε ο όρος στα αγγλοσαξονικά:
idiot: ηλίθιος, βλάκας,
ανόητος.
Η γλώσσα κρύβει μέσα
της, λοιπόν, μεγάλο πλούτο κι ας μη μας είναι πάντα γνωστός. Υποθέτω ότι και
στην πλειοψηφία των φυσικών ομιλητών της αγγλικής του 18ου και 19ου αιώνα δεν
ήταν απαραιτήτως γνωστή η ετυμολογία της παραπάνω κοινώς χρησιμοποιούμενης
λέξης. Σε μια ευγενική και ανήσυχη ψυχή της εποχής φαίνεται, εντούτοις, πως όχι
μόνο ήταν σαφής αλλά αποτέλεσε και γνώμονα βάσει του οποίου χαράχτηκε η ζωή
της. Μη ιδιωτεύοντας. Όχι, αρνούμενη να συμβιβαστεί με τα άφθονα μέσα που είχε
στη διάθεσή της και το ασφαλές περιβάλλον στο οποίο ήταν σίγουρα
προδιαγεγραμμένη μια φιλήσυχη και «επιτυχημένη» πορεία όπως θα άρμοζε σε ένα Βρετανό
αξιωματούχο της εποχής. Αντ΄ αυτού επηρεασμένη από τα προτάγματα του Διαφωτισμού και της Γαλλικής
Επανάστασης να αγανακτεί με την καταπίεση των λαών.
Τι να πει κανείς για το Λόρδο Τζωρτζ Γκόρντον Μπάιρον ή απλά Λόρδο Βύρωνα, όπως μας είναι περισσότερο γνωστός ο μέγας Φιλέλληνας ποιητής; Πλήθος πηγών μπορεί να διαφωτίσουν καλύτερα όποιον ενδιαφέρεται να μάθει περισσότερα για το ρομαντικό ποιητή που άφησε κυριολεκτικά την πνοή του συμπαραστεκόμενος τους ξεσηκωμένους για ελευθερία υπόδουλους Έλληνες του Βαλκανικού Νότου. Ως αφετηρία αυτής της αναζήτησης μπορώ ενδεικτικά μόνο να προτείνω ένα παλιομοδίτικο, μεστό πληροφοριών όμως και δεόντως ατμοσφαιρικό, σχετικά σύντομο βίντεο που ανακάλυψα στο αρχείο της ΕΡΤ.
Την επαύριον της εθνικής επετείου της επανάστασης του 1821, αυτής που στάθηκε δυνατή χάριν της δράσης ανιδιοτελών μορφών και αυτή που πανηγυρικά εορτάστηκε με παρελάσεις και επίσημα διαγγέλματα στην ελληνική επικράτεια και τη διασπορά, θα παραθέσω εδώ μόνο αποσπασματικά και σε ελεύθερη μετάφραση στίχους αυτού που αποτέλεσε έξοχο υπόδειγμα αυταπάρνησης, μην παύοντας ποτέ να εμπνέει. Θα ΄διναν άραγε οι σημερινοί Έλληνες την ψυχή τους για την πατρίδα;
Όμως έζησα και δεν
έζησα μάταια.
Ίσως χαθεί η δύναμη
απ΄ το μυαλό μου, η φωτιά απ΄ το αίμα μου.
Και πανίσχυρος πόνος
μπορεί να καταβάλει τη φύση μου.
Κάτι όμως μέσα μου θα
νικήσει το μαρτύριο και το χρόνο.
Και θα αναπνέει ακόμα
και μετά το θάνατό μου…
Τζωρτζ Γκόρντον
Μπάιρον
«Η Ελλάς ευγνωμονούσα το Βύρωνα», το άγαλμα που κοσμεί κεντρική πλατεία του Δήμου Βύρωνα
No comments:
Post a Comment
Εδώ μπορείς να αφήσεις το σχόλιό σου!