"Black Friday" και μαύρο φίδι που μας έφαγε

Ο ιστορικός του μέλλοντος θα σταθεί σίγουρα απορημένος στην προσπάθειά του να εξηγήσει την προκλητικά υποκριτική συμπεριφορά της σημερινής μας κοινωνίας: να θέλουμε μεν υποτίθεται να αναχαιτίσουμε την αποδεδειγμένη και επείγουσα περιβαλλοντική καταστροφή, αλλά χωρίς να θέλουμε όμως να αλλάξουμε στο παραμικρό τον τρόπο ζωής μας, αυτόν που ουσιαστικά ευθύνεται για αυτή την καταστροφή (δες Climate is changing, why aren't we?).

"Black Friday Future: η Γη προς πώληση, η τελευταία διαθέσιμη!" 
(c) www.westfalen-blatt.de

Και όλο τούτο συνοψίζεται τραγικά, κατά την ταπεινή μου άποψη, στην προχθεσινή ημέρα. Ο λόγος για τη γνωστή σε όλους πλέον αμερικανοφερμένη "Black Friday" που συνέπεσε με μια εκ νέου παγκόσμια συντονισμένη διαδήλωση στο πλαίσιο των "Fridays for Future": η περασμένη Παρασκευή ήταν πράγματι μαύρη κι άραχνη για το περιβάλλον εν όψει αυτού του οργίου κατανάλωσης στο οποίο εκαλείτο πανταχόθεν να συμμετάσχει ο καθένας, αδιαφορώντας για οτιδήποτε άλλο παρά για το προσωπικό του κέρδος. Δε χρειάζεται να επεκταθώ παραπέρα για το αυταπόδεικτο της ουσίας του προβλήματος στο οποίο ο σημερινός πολιτισμός έχει αιχμαλωτίσει ακόμη και ορμητικά ένθερμους νέους υποστηριχτές της προστασίας του περιβάλλοντος. Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι πολλά από τα σχετικά σλόγκαν της προχθεσινής διαδήλωσης μπορεί να ήταν γραμμένα σε χαρτόνια το πίσω μέρος των οποίων θα μαρτυρούσε ότι πρόκειται για πακέτα της Amazon!

Και λέγοντας για ιστορικό, μου έρχεται στο μυαλό η κουβέντα μιας σύγχρονης επιστήμονος του είδους όταν εξηγεί τι την κάνει να αγαπά τη δουλειά της. Η Μαρία Ευθυμίου, λοιπόν, που έχει καταφέρει με τον τρόπο της να κάνει την Ιστορία στο ευρύ κοινό τόσο ελκυστική, εκμυστηρεύεται ότι η σπουδή της Ιστορίας θεωρεί ότι την κάνει πρωτίστως καλύτερο άνθρωπο, δείχνοντας περισσότερη επιείκεια, μη βιαζόμενη να κρίνει τους άλλους, όντας διαλλακτικότερη (δες εδώ).

Το προσπερνώ σχετικά αδιάφορα και ομολογώ ότι το βρίσκω κατά ευφημισμό τη στιγμή που το ακούω, σκεφτόμενος τι αίμα, βία και αδιάκοπη ανθρώπινη πάλη έχει κυρίως να διδάξει η Ιστορία. Και όντως αυτή την αίσθηση αφήνει η ανάγνωση του συγκλονιστικού, βασισμένου εν πολλοίς σε ιστορικά γεγονότα μυθιστορήματος της Διδώς Σωτηρίου «Ματωμένα χώματα» -της Βίβλου της σύγχρονης εξόδου του μικρασιατικού Ελληνισμού, όπως έχει χαρακτηριστεί- που κρατώ αυτές τις μέρες στα χέρια μου (κάλιο αργά παρά ποτέ!). Παρόλα αυτά υποψιάζομαι εν τέλει τι μπορεί να εννοούσε η ιστορικός καθώς συνειδητοποιώ τα μαθήματα θέλησης για τη ζωή που δίνει ο κεντρικός ήρωας, τον πλέον αντιπολεμικό χαρακτήρα του όλου έργου όταν ο ίδιος συλλογίζεται σε σχέση με την ανθρώπινη φύση ότι «θηρίο είν' ο άνθρωπος!», καθώς και επίσης εκτιμώντας σταδιακά όλα εκείνα που εμείς έχουμε την τύχη να μη βιώσουμε σε αντίθεση με τους δύστυχους πρόσφυγες προγόνους μας, τα οποία αλίμονο αν δε γνωρίζουμε.

Θα μου πεις, άλλο Ιστορία κι άλλο Τέχνη και η δημιουργική πένα μιας μυθιστοριογράφου. Ίσως όμως τελικά να χρειάζεται απλά ο κατάλληλος τρόπος, όπως αποδεικνύει και η περίπτωση της κ. Ευθυμίου, για να κάνεις τη μελέτη του παρελθόντος ενδιαφέρουσα. Και πριν το παραλείψω, αυτό ακριβώς πετυχαίνει σε μια ακόμη ταινία ο σκηνοθέτης της «Πολίτικης Κουζίνας» κ. Τάσος Μπουλμέτης, την οποία είχαμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε στη μεγάλη οθόνη εδώ στο Μόναχο. Στην πρεμιέρα της φετινής Εβδομάδας Ελληνικού Κινηματογράφου είδαμε πώς μπορεί να παντρευτεί δεξιοτεχνικά ένα αθλητικό γεγονός με τη σύγχρονη ιστορία της Ελλάδας και το αποτέλεσμα να είναι αστείο και συγκινητικό, ανάλαφρο και άκρως διδακτικό. Για όλους αυτούς τους λόγους προτείνω ανεπιφύλακτα λοιπόν το «1968».