Άλλοτε δε θα ήταν έτσι απλά δυνατή η εξ αποστάσεως επαφή. Κι όμως σήμερα, όχι μόνο είναι δυνατή, αλλά και με τρόπο κιόλας άμεσο, τρόπο που μπορεί να μιλήσει στην καρδιά. Είναι ένα από τα κατορθώματα της τεχνολογίας. Αλίμονο αν δεν το παραδεχτώ και επιμένω μόνο στα κακώς κείμενα!
Κάπως έτσι μέσω του δημοφιλούς μέσου κοινωνικής δικτύωσης μια φίλη από ένα μακρινό όμορφο ελληνικό νησί μπορεί να μου επιστήσει την προσοχή για ένα τραγούδι, το οποίο τυχαίνει να μην είχα υπόψη. Αν και οι δημιουργοί του μου είναι ιδιαιτέρως γνωστοί για το ταλέντο τους, το συγκεκριμένο δε μου λέει τίποτα. Τι την έκανε άραγε να με σκεφτεί και να μου το αφιερώσει; Πατάω την αναπαραγωγή του και δεν αργώ να καταλάβω το λόγο. Πρόκειται προφανώς για μια συνήθη πλέον ιδιότητά μου. Το λέει άλλωστε και το εδώ ημερολόγιό μου!
« [...]
Δεν έχω πρόβλημα, συνήθισα και εκεί.
Μα κι όταν έρχομαι, συνέρχομαι κι εδώ.
Πού νιώθω να ΄μαι πιο καλά, δεν ξέρω.
Ένα κουστούμι πλύνε-βάλε ταξιδιού
και μια ζωή διπλή για μοίρασμα.
Αλλού ψυχή κι αλλού μυαλό.
Νέες λέξεις έχω μάθει,
μα δεν ξέρω τι αισθάνονται.
Κι όσες λέξεις έχω νιώσει,
με τα χρόνια όλες χάνονται.
Έξω ο ξένος, Ισπανός, ο Τούρκος, ο Έλληνας.
Μέσα ο Άγγλος.
Ένα πράγμα πουθενά, μοιρασμένος.
Κι έχω ένα γιο, άνδρα σωστό, εφτά χρονών.
Για κάθε λέξη ελληνική που του μαθαίνω,
μαθαίνει δυο, να μην τον βλέπουν σαν ξένο.
[...]»
[...]»
Στίχος που αγγίζει σε μια συγκλονιστική ερμηνεία. Και που θίγει το θέμα της ταυτότητας. Ένα θέμα που αναπόφευκτα απασχολεί έναν ξενιτεμένο.
Δεν πάει πολύς καιρός που μέσα από μια εκδήλωση οργανωμένη από τη Λέσχη Ελλήνων Επιστημόνων είχαμε την ευκαιρία να ακούσουμε περί του θέματος της ελληνικής ταυτότητας από το διακεκριμένο στη Γαλλία καθηγητή κ. Γεώργιο Πρεβελάκη. Θα συνόψιζα το μήνυμα του ομιλητή στην ανθεκτικότητα στοιχείων αυτής της ταυτότητας, ιδιαιτέρως πολύτιμων τον καιρό της κρίσης της (Μετά-)Νεοτερικότητας. Δε μένει φυσικά παρά να τα ανακαλύψουμε οι Νεοέλληνες. Γιατί συμβαίνει δυστυχώς να μας είναι κάποια άγνωστα.
Εξέχον τέτοιο χαρακτηριστικό στοιχείο έχει ανέκαθεν αποτελέσει ο κοσμοπολιτισμός του Έλληνα. Η ικανότητά του εκείνη να «ζυμώνει» τα διάφορα στοιχεία των πολιτισμών με τους οποίους έρχεται σε επαφή και να φέρει καρπούς στα μέτρα των αναγκών του. Πρόκειται για εκείνη την ικανότητά του να συνδιαλέγεται με τόση ευκολία τόσο με τον Ανατολίτη όσο και με το Δυτικό, βρίσκοντας με τον καθένα τις κατάλληλες γέφυρες επικοινωνίας. Αυτή η ιδιότητα μπορεί να υποσχεθεί επιτεύγματα στον ελληνισμό της Διασποράς, πράγμα που αν αυτός συνειδητοποιήσει οφείλει να αναλάβει το ρόλο που του αναλογεί.
Πώς όμως γίνεται αντιληπτή η ελληνικότητα; Και σε ποιο βαθμό είναι αυτή η αντίληψη κοινή για να αποτελέσει και προϋπόθεση για κοινή δράση; Δεν πάει επίσης πολύς καιρός τώρα από μια άλλη εκδήλωση εδώ για τους Έλληνες μετανάστες της BMW, τους λεγόμενους «Gastarbeiter». Με μια πραγματικά εντυπωσιακή προσέλευση που όμοιά της δε βλέπεις εύκολα κατά τ΄ άλλα δρώμενα της ελληνικής κοινότητας, σκέφτεται κανείς ότι, ναι, αυτούς τους ανθρώπους δεν τους ενώνει μια κοινή αντίληψη περί ελληνικότητας παρά κάτι άλλο παραπάνω. Που στην προκειμένη περίπτωση είναι μάλλον οι κοινές αναφορές τους ως Ελλήνων μεταναστών στη συγκεκριμένη αυτοκινητοβιομηχανία με όλες τις δυσκολίες που κλήθηκαν θα αντιμετωπίσουν λόγω της διαφορετικότητά τους κτλ.
Σήμερα βέβαια οι Έλληνες που καταφτάνουν εδώ έρχονται υπό πολύ διαφορετικές συνθήκες, ευτυχώς, καλούνται ωστόσο να αντιμετωπίσουν τη διαφορετικότητά τους με τις ίδιες προκλήσεις, δυστυχώς, βλ. ξένη γλώσσα, ξένη νοοτροπία, άλλες ανάγκες κτλ. Στο χέρι τους είναι επίσης να την αναδείξουν ως προτέρημα. Αναρωτιέμαι, όμως, πώς αντιλαμβάνονται την ελληνικότητά τους. Υπάρχει τελικά κοινή βάση για συσπείρωση και κοινή δράση;
