Η διπλή γιορτή στις 23 του Απρίλη*
Η 23η Απριλίου σήμαινε για μένα τις περισσότερες φορές ένα λόγο γιορτής: παρά το μπέρδεμα που συνήθως συνεπάγεται η ύπαρξη του δεύτερου ονόματος (φαντάσου πόσω μάλλον τώρα στο εξωτερικό!), δεδομένου ότι το πρώτο, αυτό με το οποίο είμαι κυρίως γνωστός, δε γιορτάζεται με ευρέως γνωστή γιορτή (εκτός κι αν είσαι απ΄ την όμορφη Σκόπελο!), δέχτηκα από μικρός και επιδίωκα μετά χαράς να λαμβάνω τις ευχές του Αϊ-Γιώργη. Νιώθοντας έτσι κι εγώ κατά τι κομμάτι του μάλλον πιο πολυπληθούς γκρουπ της ελληνικής κοινωνίας υπό συγκεκριμένο όνομα, όλων των Γιώργηδων. Εξ αυτών που πρωτοστατούν πάντα στον εορτασμό της πάνω εκκλησίας του χωριού μου, εκεί όπου κάθε παραμονές του πολιούχου ετοιμάζεται το κεσκέκ, ένα απ΄ τα πιο νόστιμα ποντιακά εδέσματα. Σίγουρα μαζί με μένα το χαιρόταν πολύ τότε κι ο συνονόματος παππούς μου ο συγχωρεμένος!
Και φέτος παραμονές ετούτης της γιορτής μού πέφτει για πρώτη φορά στην αντίληψη πως κατά την ημερομηνία αυτή έχει καθιερωθεί τα τελευταία χρόνια από την UNESCO κι ένας ακόμη εορτασμός συμβολικός, ο οποίος νιώθω επίσης ότι με αφορά, και μάλιστα για λόγο που δεν οφείλεται στις επιλογές κάποιου άλλου για μένα αλλά χάριν κάποιας αγάπης. Ο λόγος για το βιβλίο και την αντίστοιχη Παγκόσμια Ημέρα του Βιβλίου. Και δεν πρόκειται για τυχαία επιλογή της ημερομηνίας αφού τότε εν έτει 1616 κατά απίστευτη σύμπτωση έφυγαν από τη ζωή δύο πολύ μεγάλα ονόματα των γραμμάτων παγκοσμίως: ο ισπανός συγγραφέας του Δον Κιχώτη, Μιγκέλ Ντε Θερβάντες και ο άγγλος δραματουργός Γουίλιαμ Σαίξπηρ.
Εντάξει, πρέπει να παραδεχτώ ότι όπως όλες οι σχέσεις ζωής δεν ξεκινούν πάντα με τον πιο ευνοϊκό τρόπο, έτσι και το βιβλίο μπήκε λίγο αργά στη ζωή μου με τη σημασία που ΄χει σήμερα. Πράγματι, κατά την εποχή των σχολικών μου χρόνων κάτι δεν είχε πάει, απ΄ όσο φαίνεται, καλά και τον ελεύθερό μου χρόνο κάθε άλλο παρά με την παρέα ενός βιβλίου προτιμούσα να τον περνάω. Έπρεπε να φτάσω έπειτα έφηβος για να πειστώ, δεν ξέρω κι εγώ ακόμη πώς, από την όχι και τόσο συμπαθή φιλόλογο του σχολείου για το ανάγνωσμα ενός προτεινόμενου έργου. Κι ήταν τότε που ο Ηλίας Βενέζης με πήρε από χέρι και με ταξίδεψε σιγά-σιγά στο μαγευτικό κόσμο της Αιολικής Γης, με τα μάτια ενός παιδιού κάτω από τα Κιμιντένια όρη της Μικράς Ασίας, αποκρύπτοντας τις κοινωνικοπολιτικές καταστάσεις που σιγόβραζαν στο παρασκήνιο, τη σημασία των οποίων έμελε να μάθω αργότερα, υποψιαζόμενος πια τι είχε ολότελα χαθεί.
Και κάπως έτσι με συνεπήρε το διάβασμα και σταδιακά περνώντας από κόσμους ρομαντικούς, ό,τι πρέπει για τα μάτια ενός εφήβου, όπως π.χ. αυτόν που επιδέξια είχε πλάσει η Αλκυόνη Παπαδάκη στο Αμάν... Αμάν!, και πάντα παρά το φόρτο διαβάσματος των «υποχρεωτικών» βιβλίων του εκάστοτε προγράμματος σπουδών, γινόμουν δειλά-δειλά διατεθειμένος να βρω κάπου-κάπου μια ευκαιρία για μια φανταστική ή εκπαιδευτική εξόρμηση μέσα από τις σελίδες ενός βιβλίου. Μέχρι που έφτασα στο Ντοστογιέφσκι κι εκεί πια η τυχόν ευκαιρία στη γεμάτη καθημερινότητα έγινε εθισμός!
Βέβαια, η αλήθεια είναι ότι η σχέση αυτή επισφραγίστηκε απ΄ όταν άφησα τα πάτρια εδάφη για τους άγνωστους δρόμους του εξωτερικού. Μάλλον η ανάγκη επαφής μέσω της γλώσσας με ό,τι είχα αφήσει πίσω ή η ανάγκη ερμηνείας του μέσα από δοκίμια και μελέτες ή ακόμη φιλοσοφώντας, θα πρέπει να ΄ταν που συνέβαλαν σ΄ αυτό. Σε παρόμοιο πλαίσιο με την ανάγκη επικοινωνίας μέσω αυτών των αράδων που διαβάζεις εδώ. Ίσως απλά κι από αντίδραση ζώντας στην εποχή πλέον της ψηφιακής παντοκρατορίας και υπερπληροφόρησης, που όπως πάντα χρειάζεται να νιώσεις την απειλή ότι χάνεις κάτι για να το εκτιμήσεις.
Ευχή μου με αφορμή αυτόν το συμβολικό εορτασμό να έρθουν όσοι περισσότεροι νέοι άνθρωποι γίνεται σε επαφή με το βιβλίο, όντας σίγουρος ότι όλο και κάποιοι θα κλείσουν εισιτήρια για τα ατέλειωτα ταξίδια του νου σε κόσμους ανεξερεύνητους που μόνο οι σελίδες κάποιου βιβλίου μπορούν να υποσχεθούν. Και πού ξέρεις, αυτοί οι αναγνώστες με διευρυμένους τους ορίζοντες μπορεί αύριο μεθαύριο να είναι σε θέση να κάνουν τον κόσμο μας καλύτερο. Απ΄ αυτή την άποψη το χάρηκα ιδιαιτέρως και γιόρτασα φέτος διπλά στις 23 του Απρίλη!
© Vladimir Kush,
«Το διάβασμα μας κάνει όλους μετανάστες. Μας παίρνει μακριά από τα σπίτια μας, αλλά το σπουδαιότερο, μας βρίσκει σπίτια παντού». -
Jean Rhys
* Σύνθεση βασισμένη σε φωτογραφική λήψη της εικόνας του Αϊ-Γιώργη από τον Ricardo André Frantz και εικόνα φόντου από την ιστοσελίδα http://www.sierra2.org.
