Και το φετινό Νόμπελ Λογοτεχνίας απονέμεται στον... Bob Dylan!!! Για καθίστε, ρε παιδιά, μπερδέψαμε τις κατηγορίες; Καμία από τις συνήθεις εικασίες πριν την επίσημη ανακοίνωση της απόφασης της Ακαδημίας δε νομίζω να είχε προβλέψει αυτό το αποτέλεσμα. Η σχετική επιτροπή έκανε σίγουρα την έκπληξη. Εξάλλου, ζούμε στην εποχή του θεάματος και του συναισθηματισμού, τόσο μάλιστα που απ΄ ό,τι φαίνεται ήταν αρκετά αυτά για να παραγκωνίσουν άλλου είδους ποιοτικά κριτήρια. Απ΄ αυτή την άποψη, όχι άδικα κατά τη γνώμη μου ασκείται σκληρή κριτική απ΄ τον Tim Stanley της βρετανικής Telegraf. Και να φανταστεί κανείς ότι κατά τ΄ άλλα αναγνωρίζω στο πρόσωπο του τραγουδοποιού έναν εμπνευσμένο καλλιτέχνη.
Ιδού, λοιπόν, τι γράφει ο Stanley, όπως το μετέφρασε iefimerida:
Ιδού, λοιπόν, τι γράφει ο Stanley, όπως το μετέφρασε iefimerida:
"Στον Μπομπ Ντίλαν έχει απονεμηθεί το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας. Γιατί όχι; Αν η Ακαδημία μπορεί να δώσει βραβείο Ειρήνης στον Χένρι Κίσινγκερ, τότε μπορεί να δώσει βραβείο Λογοτεχνίας σε έναν άνθρωπο που δεν έχει γράψει ποτέ του λογοτεχνία.
Αυτό δεν είναι θέμα γούστου. Ο Μπομπ Ντίλαν είναι ένας μεγάλος καλλιτέχνης φολκ μουσικής, ίσως ο μεγαλύτερος εν ζωή. Ωστόσο, το Νόμπελ δεν δίδεται με βάση τι αρέσει στον κόσμο (αν ήταν έτσι η Ντορίς Λέσινγκ δεν θα είχε κερδίσει), αλλά στην ικανότητα που συνδυάζεται με τον ιδεαλισμό. Ο Μπομπ Ντίλαν έχει και τα δύο, αλλά το περιεχόμενο του έργου του υπολείπεται κατά πολύ των νικητών στο πρόσφατο παρελθόν: Γέατς, Γκάιντ, Ο' Νιλ, Σόλτζενιτσιν κλπ. Η κλίμακα παραγωγής και η θεματική πυκνότητα των κειμένων τους ξεπερνά τον Μπομπ Ντίλαν έτη φωτός. Είναι ένα αμυδρό αστέρι που γρατζουνά μια κιθάρα. Είναι ήλιοι γύρω από τους οποίους μπορούμε να βρισκόμαστε σε τροχιά. Είμαστε αρκετά τυχεροί να ζούμε ανάμεσά τους σήμερα.
Αν η επιτροπή ήθελε έναν Αμερικάνο, θα μπορούσε να επιλέξει τον Ντον Ντε Λίλο, Φίλιπ Ροθ, ή ακόμη γιατί όχι και τον Τόμας Πάινκον. Δεν έκαναν αυτή την επιλογή. Γιατί λοιπόν το έκαναν; Νοσταλγία, πολιτική, για να ευχαριστήσει το πλήθος; Και αν η αναγνωρισιμότητα είναι ο στόχος, γιατί δεν το κέρδισαν ο Λέοναρντ Κόεν ή ο Πολ Μακ Κάρτνεϊ. Γιατί όχι ο Ντέμπι Χάρι, που οι τρελοί νομίζουν ότι εφηύρε την ραπ. Επιπλέον, γιατί να δώσουν έτσι ένα βραβείο στο οποίο δεν εκλέγεσαι, αλλά επιλέγεσαι για το επίτευγμα και το έργο σου. Αυτό είναι το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας. Δεν είναι το Σουηδικό «Got Talent».
Ο καθένας μπορεί να γιορτάζει τον θάνατο της ποιότητας, ο καθένας φαντάζεται ότι η εξάλειψη του ελιτισμού οδηγεί στη δικαιοσύνη. Η κουλτούρα που δίνει στον Μπομπ Ντίλαν ένα βραβείο λογοτεχνίας, είναι ένας πολιτισμός που κάνει τον Ντόναλντ Τραμπ πρόεδρο των ΗΠΑ. Μια κουλτούρα που αδιαφορεί για τα προσόντα και ενδιαφέρεται για τις συναισθηματικές ανάγκες. Δεν είναι τόσο μακριά από το «Ντίλαν γιατί μου αρέσει» το «Τραμπ γιατί νιώθω σαν και αυτόν».
Θα με πουν εκκεντρικό, σνομπ, ελιτίστικο κλπ. Σε αυτό το σημείο, δεν με νοιάζει. Ο πολιτισμός είναι αποδεδειγμένα φτωχότερος από ό,τι πριν δεκαετίες και αυτό έχει αντίκτυπο στην πολιτική. Κάθε χρόνο, τα πρότυπα φαίνεται να γλιστράνε προς τα κάτω και κάτι που κάποτε θεωρούνταν παράλογο, τώρα είναι απολύτως φυσιολογικό. Δεν ξέρω πού θα σταματήσει όλο αυτό. Ίσως το 2025 με ένα βραβείο Νόμπελ στον Ντόναλντ Τραμπ για τα λυρικά tweet του".
Το αγγλικό κείμενο εδώ.
Αυτό δεν είναι θέμα γούστου. Ο Μπομπ Ντίλαν είναι ένας μεγάλος καλλιτέχνης φολκ μουσικής, ίσως ο μεγαλύτερος εν ζωή. Ωστόσο, το Νόμπελ δεν δίδεται με βάση τι αρέσει στον κόσμο (αν ήταν έτσι η Ντορίς Λέσινγκ δεν θα είχε κερδίσει), αλλά στην ικανότητα που συνδυάζεται με τον ιδεαλισμό. Ο Μπομπ Ντίλαν έχει και τα δύο, αλλά το περιεχόμενο του έργου του υπολείπεται κατά πολύ των νικητών στο πρόσφατο παρελθόν: Γέατς, Γκάιντ, Ο' Νιλ, Σόλτζενιτσιν κλπ. Η κλίμακα παραγωγής και η θεματική πυκνότητα των κειμένων τους ξεπερνά τον Μπομπ Ντίλαν έτη φωτός. Είναι ένα αμυδρό αστέρι που γρατζουνά μια κιθάρα. Είναι ήλιοι γύρω από τους οποίους μπορούμε να βρισκόμαστε σε τροχιά. Είμαστε αρκετά τυχεροί να ζούμε ανάμεσά τους σήμερα.
Αν η επιτροπή ήθελε έναν Αμερικάνο, θα μπορούσε να επιλέξει τον Ντον Ντε Λίλο, Φίλιπ Ροθ, ή ακόμη γιατί όχι και τον Τόμας Πάινκον. Δεν έκαναν αυτή την επιλογή. Γιατί λοιπόν το έκαναν; Νοσταλγία, πολιτική, για να ευχαριστήσει το πλήθος; Και αν η αναγνωρισιμότητα είναι ο στόχος, γιατί δεν το κέρδισαν ο Λέοναρντ Κόεν ή ο Πολ Μακ Κάρτνεϊ. Γιατί όχι ο Ντέμπι Χάρι, που οι τρελοί νομίζουν ότι εφηύρε την ραπ. Επιπλέον, γιατί να δώσουν έτσι ένα βραβείο στο οποίο δεν εκλέγεσαι, αλλά επιλέγεσαι για το επίτευγμα και το έργο σου. Αυτό είναι το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας. Δεν είναι το Σουηδικό «Got Talent».
Ο καθένας μπορεί να γιορτάζει τον θάνατο της ποιότητας, ο καθένας φαντάζεται ότι η εξάλειψη του ελιτισμού οδηγεί στη δικαιοσύνη. Η κουλτούρα που δίνει στον Μπομπ Ντίλαν ένα βραβείο λογοτεχνίας, είναι ένας πολιτισμός που κάνει τον Ντόναλντ Τραμπ πρόεδρο των ΗΠΑ. Μια κουλτούρα που αδιαφορεί για τα προσόντα και ενδιαφέρεται για τις συναισθηματικές ανάγκες. Δεν είναι τόσο μακριά από το «Ντίλαν γιατί μου αρέσει» το «Τραμπ γιατί νιώθω σαν και αυτόν».
Θα με πουν εκκεντρικό, σνομπ, ελιτίστικο κλπ. Σε αυτό το σημείο, δεν με νοιάζει. Ο πολιτισμός είναι αποδεδειγμένα φτωχότερος από ό,τι πριν δεκαετίες και αυτό έχει αντίκτυπο στην πολιτική. Κάθε χρόνο, τα πρότυπα φαίνεται να γλιστράνε προς τα κάτω και κάτι που κάποτε θεωρούνταν παράλογο, τώρα είναι απολύτως φυσιολογικό. Δεν ξέρω πού θα σταματήσει όλο αυτό. Ίσως το 2025 με ένα βραβείο Νόμπελ στον Ντόναλντ Τραμπ για τα λυρικά tweet του".
Το αγγλικό κείμενο εδώ.
