Το «άγνωστο» Πάσχα

Ζώντας στο εξωτερικό έχω εξοικειωθεί με την παρουσία άγνωστων λέξεων σε συζητήσεις, e-mail κ.ο.κ. Προσπαθώντας, λοιπόν, να κάνω την επικοινωνία μου εδώ πιο εύκολη, επιδίωξή μου να εμπλουτίζω συνεχώς το λεξιλόγιό μου. Είναι όμως ξένη η ριμάδα η γλώσσα και όλο και θα εμφανιστεί κάποια λέξη που πρώτη φορά ακούω, ή αν και την έχω ακούσει περισσότερες φορές η σημασία της μου διαφεύγει, δεν την έχω ακόμη εμπεδώσει και προσπαθώ από τα συμφραζόμενα ο έρμος να βγάλω άκρη.

Πάσχα στο χωριό επιτέλους και ανυπομονώ να έρθω σε επαφή με συγγενείς, φίλους και συγχωριανούς. Να τα πούμε πιο άνετα στα Ελληνικά, δίχως πολλή σκέψη πώς να πω αυτό που ΄χω στο μυαλό. Να επικοινωνήσω με οικείες λέξεις. Γρήγορα συνειδητοποιώ ότι οι λέξεις είναι μεν οικείες ως σημαίνοντα, τα σημαινόμενα όμως έχουν εκφυλιστεί τόσο που λέμε Πάσχα και καταλαβαίνουμε μόνο το πλούσιο γιορτινό τραπέζι, λέμε Ανάσταση και ο νους μας πάει μόνο στα βαρελότα, τη νόστιμη μαγειρίτσα και την ακόλουθη μεταμεσονύκτια έξοδο, ντυμένοι επίσημα βεβαίως. 

Πώς φτάσαμε να γιορτάζουμε την Πασχαλιά μένοντας μόνο στην επιφάνεια του πλούσιου τραπεζιού και των λαμπερών πυροτεχνημάτων, δίχως κανέναν προβληματισμό για το βαθύτερο νόημα των ημερών; Στερημένοι άραγε από την οικονομική δυσπραγία των καιρών δεν έχουμε μυαλό για τίποτε άλλο εκτός των νόστιμων εδεσμάτων; Θαρρείς πως ήταν αλλιώς προ κρίσεως, τέσσερα, πέντε χρόνια πριν; 

Η κρίση ως αποτέλεσμα του ότι έχουμε χάσει τον εαυτό μας, δεν ξέρουμε πια ποιοι είμαστε, από πού ερχόμαστε και τι συνιστά το νόημα της ζωής μας, θα αργήσει, κατά τη γνώμη μου, να περάσει. Σαστισμένοι από τις άμεσες συνέπειές της, πράγματι τραγικές τις περισσότερες φορές, δεχόμαστε οικονομικές συνταγές που ακόμη και αν τελικά πετύχουν, δε θα αργήσουμε να ΄ρθουμε στα ίδια. Λέγεται, ωστόσο, ότι μια κρίση είναι το σημείο εκείνο στο οποίο όταν φτάσουμε ανασκουμπωνόμαστε για το σωστό το δρόμο. 

Μέχρι κι αν ποτέ αρχίσουμε να αλλάζουμε προς την πορεία αυτή, ας θυμηθούμε κάποιες πλέον «άγνωστες λέξεις» από τον Γιανναρά:

«H λέξη "πάσχα" σημαίνει πέρασμα: διάβαση από τη θνητότητα της φύσης στην υπαρκτική ελευθερία της σχέσης. Φύση σημαίνει την προκαθορισμένη ύπαρξη, σχέση σημαίνει την ελευθερία να υπάρχεις επειδή αγαπάς. Δεν διαλέξαμε να υπάρχουμε, βρεθήκαμε να υπάρχουμε προσωρινά, εφήμερα. Oι έμπειροι του χριστιανικού ευαγγελίου βεβαιώνουν ότι γεννιόμαστε με φύση προκαθορισμένη, περιορισμένη, θνητή, αλλά με την ελευθερία της επιλογής: Nα επιμείνουμε στη φύση ή να αποδυθούμε στο άθλημα της σχέσης. H αγάπη στο εκκλησιαστικό ευαγγέλιο δεν συνιστά τρόπο συμπεριφοράς, συνιστά τρόπο ύπαρξης: Nα υπάρχεις, επειδή ελεύθερα θέλεις να υπάρχεις, και να θέλεις να υπάρχεις επειδή αγαπάς. Όχι να υπάρχεις πρώτα και στη συνέχεια να αγαπάς, αλλά να υπάρχεις επειδή αγαπάς, η ύπαρξή σου να είναι έρωτας.

 [...]

»Mοιάζει να λιγοστεύουν ραγδαία οι άνθρωποι που μπορούν να υποψιαστούν (μέσα από λέξεις όπως: Πάσχα, Σταυρός, Aνάσταση) τον "τρόπο" ελευθερίας του έρωτα, τη Γιορτή της χαράς για τη νίκη καταπάνω στη μοναξιά, στο παράλογο, στο απέραντο σήμερα φρενοκομείο της πολιτικής και της οικονομίας. Όλο και λιγοστεύουν οι υποψιασμένοι. Σημάδι ότι επιστρέφουμε στην οριστική [εξ ορισμού] γνησιότητα. Oρισμός της Eκκλησίας είναι το "μικρό ποίμνιο", ο ασήμαντος "κόκκος σινάπεως", η "ελάχιστη ζύμη" στο νεκρό φύραμα του κόσμου».

Καλό Πάσχα σε όλους!