Saturday, May 24, 2014

Για τι ψηφίζουμε στις ευρωεκλογές;

«Σε όλη την Ε.Ε. φουντώνει ένα κύμα αμφισβήτησης και ανησυχίας για το πού βαδίζουμε. Τα χρόνια της κρίσης ανέδειξαν αδυναμίες στο οικοδόμημα της ενιαίας Ευρώπης. Παρουσιάστηκε η ανάγκη και η ευκαιρία να βρεθούν λύσεις με τη θέσπιση νέων μηχανισμών και θεσμών. Χάθηκε, όμως, πολύτιμος χρόνος και η ακόμη πολυτιμότερη αίσθηση ότι η Ευρώπη ήταν το σπίτι στο οποίο όλοι μπορούσαμε να νιώθουμε ασφαλείς. Όσο και αν ευθύνονταν οι Έλληνες για τα δικά τους προβλήματα, δεν ευθύνονταν μόνον αυτοί. Για το καλό όλων, έπρεπε να φανεί ότι το μεγαλοπρεπές κτίριο της Ένωσης δεν κινδύνευε επειδή ένα δωμάτιο είχε πιάσει φωτιά. Η "προσωποποίηση" της κρίσης, με δηλώσεις ότι έφταιγε μόνο η Ελλάδα, η οποία ήταν "ειδική περίπτωση", ανέστησε παλιές έχθρες και εθνικά στερεότυπα. Έσπειρε τον διχασμό. Στις αγορές, η Ευρώπη φάνηκε τόσο αδύνατη όσο το ασθενέστερο μέλος της. Αποποιήθηκε την ισχύ αλλά και την ευθύνη του γεγονότος ότι εάν λειτουργούσε ως ενιαία δύναμη, θα ήταν η μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο (με ΑΕΠ 13 τρισ. ευρώ το 2012), με 500 εκατ. πολίτες να αποτελούν την πλουσιότερη και καλύτερα εκπαιδευμένη ομάδα ανθρώπων που υπήρξε ποτέ. Αντιθέτως, βρέθηκε στα πρόθυρα της διάλυσης του κοινού νομίσματος. Πολλοί πολίτες αισθάνθηκαν ότι απειλούνται από ξένους – είτε αυτοί είναι μετανάστες στη δική τους χώρα είτε πολίτες άλλων χωρών που έχουν ανάγκη στήριξης. Άλλοι θύμωσαν επειδή "έδιναν", άλλοι επειδή στερήθηκαν. 

»Η κρίση χρέους είναι ένα από πολλά σημαντικά ζητήματα. Πώς θα μπορέσουν οι ανεπτυγμένες χώρες να συνεχίσουν να παρέχουν στους πολίτες τους αυτά στα οποία έχουν συνηθίσει, όταν η παγκόσμια αγορά καθιστά τις οικονομίες τους μη ανταγωνιστικές; Πώς θα κερδίσει η κάθε χώρα-μέλος τα μέγιστα από την ένταξη στην Ε.Ε. όταν αυτή δεν προβάλλει ισχύ ως ενιαία δύναμη επειδή υπερισχύει το συμφέρον κάθε χώρας στη λήψη αποφάσεων; Όταν οι ψηφοφόροι απορρίπτουν πολιτικές λιτότητας και μεταρρυθμίσεων επειδή τις θεωρούν άδικες, πώς θα γίνουν ανταγωνιστικές οι οικονομίες τους; Η λύση είναι να στερηθούμε κοινωνική ασφάλιση ή να επιβληθεί σε άλλες χώρες να την παρέχουν στους πολίτες τους;
 
»Τα προβλήματα παραμένουν άλυτα. Λύνονται μόνο στο ευρωπαϊκό επίπεδο. Η Ευρώπη θα σωθεί μόνο αν η σοβαρή συζήτηση αρχίσει μέσα σε αυτό το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο - με τις τόσες φυγόκεντρες δυνάμεις που θα εκπροσωπεί».

από σχόλιο του Ν. Κωνσταντάρα στην "Καθημερινή"

Saturday, May 10, 2014

Ελληνισμός για τον πολιτισμό εναντίον της βαρβαρότητας

Αποσπασματικά κείμενο από την εισήγηση του Γιώργου Β. Μηχαήλ στο Σεμινάριο «Επικοινωνία και Marketing» που διοργανώθηκε στο Μόναχο για τους Συλλόγους και τους Επαγγελματίες, στις 02/05/2014, από τη Διασυλλογική Επιτροπή των Ελληνικών Συλλόγων. Όπως ο ίδιος επισημαίνει «αφορά όλους τους Έλληνες, οπουδήποτε κι αν ζουν»:

«Η τελευταία δεκαετία του προηγούμενου αιώνα υπήρξε εξόχως σημαντική, καθώς όσα συνέβησαν κατά τη διάρκειά της έστρεψαν την πορεία της ανθρωπότητας προς την κατεύθυνση που έχει σήμερα. Απομονώνω από τα συμβάντα της περιόδου εκείνης αυτά που κατά γενική ομολογία είναι τα καθοριστικότερα. 

Θυμίζω, λοιπόν, πρώτα την πτώση του τείχους του Βερολίνου, τον Νοέμβριο του 1989, και τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, το 1991, γιατί τα δύο αυτά γεγονότα λειτούργησαν ως η (προσωρινή ή μόνιμη) ταφόπλακα των "μεγάλων φιλοσοφικο-πολιτικών θεωριών" και άνοιξαν τον δρόμο για την ανεμπόδιστη επέλαση της πιο βάρβαρης αυτοκρατορίας που γνώρισε ποτέ ο πλανήτης, δηλαδή της Αυτοκρατορίας των (ανεξέλεγκτων) Αγορών.

Έρχομαι στη συνέχεια στη ραγδαία ανάπτυξη της Πληροφορικής και του Ίντερνετ, καθόλη τη διάρκεια της περιόδου 1990-2000, γιατί ακριβώς αυτή η ανάπτυξη αφενός έθεσε τον θεμέλιο λίθο της Ψηφιακής Κοινωνίας που επρόκειτο να οικοδομηθεί τα επόμενα χρόνια και αφετέρου επέτρεψε στις Αγορές να παγκοσμιοποιηθούν και να κυριαρχήσουν ταχύτερα και ευκολότερα.

Έτσι, μπαίνοντας στον 21ο αιώνα, ο κόσμος δεν είναι πια όπως τον γνωρίζαμε. Σήμερα, στα μισά μόλις της δεύτερης δεκαετίας του αιώνα αυτού, άλλοτε με θαυμασμό και άλλοτε με τρόμο, συνειδητοποιούμε καθημερινά πως δίπλα στη γνωστή μας "υπαρκτή πραγματικότητα" υπάρχει και αναπτύσσεται μια άλλη πραγματικότητα, η "εικονική", στην οποία ανεπαίσθητα βυθιζόμαστε ολοένα και περισσότερο. Λιγότερο ή περισσότερο, καθένας από εμάς είναι ένας "homo interneticus".

[...] 

Αφήνω τώρα τον homo interneticus, για να έρθω σε ένα άλλο σημαντικό χαρακτηριστικό του νέου αιώνα: στην ένταση της σύγκρουσης ανάμεσα στη βαρβαρότητα και τον πολιτισμό. Για να μην υπάρχουν παρανοήσεις, διευκρινίζω ότι χρησιμοποιώ τον όρο "πολιτισμός" με την έννοια της αρχαιοελληνικής "παιδείας", που έφερε εντός της, όπως εύστοχα σημειώνει ο Μπαμπινιώτης, επικαλούμενος τον Βέρνα Γίγκα (Werner Jäger), τις έννοιες: "μόρφωση, πνευματική καλλιέργεια, τέχνες, γράμματα, επιστήμες, παράδοση, αξίες". 

Και για να κάνω ακόμα πιο ξεκάθαρη την έννοια, καταφεύγω στον Κοραή, ο οποίος πρώτος χρησιμοποίησε τη λέξη "πολιτισμός" ως το ελληνικό αντίστοιχο της γαλλικής λέξης civilization και της αγγλικής civilization, και για τον οποίο, όπως τονίζει χαρακτηριστικά η αδικοχαμένη Όλγα Βαρτζιώτη "πολιτισμός είναι και η έκφραση φιλίας, δικαιοσύνης, ισότητας, σεβασμού, ομόνοιας, είναι η ικανότητα του λαού να δοξάζη (δηλαδή να κρίνει) ορθά".

Τέλος, χρησιμοποιώ τον όρο και με τη στενή του έννοια, που δηλώνει "το σύνολο των χαρακτηριστικών που παρουσιάζει η συλλογική ζωή μιας ομάδας ή μιας εποχής" και που έχει, συνεπώς, και πληθυντικό αριθμό, καθώς οι ομάδες και οι εποχές είναι πολλές.

Τον όρο βαρβαρότητα τον χρησιμοποιώ για να δηλώσω την απουσία (ή την προσπάθεια ακύρωσης) των προαναφερθέντων στοιχείων του πολιτισμού στην ευρεία του έννοια, αλλά και την απόπειρα εξόντωσης των πολιτισμών των ομάδων, χάριν του ενός (υποθετικά ανώτερου και πανανθρώπινου) πολιτισμού, που σήμερα δεν είναι άλλος από τον τεχνολογικό και οικονομικό πολιτισμό της Δύσης, έτσι όπως τον επιθυμούν και τον απεργάζονται οι περιώνυμες Αγορές.

Φορέας και εκφραστής της σύγχρονης βαρβαρότητας είναι, συνεπώς, η Αυτοκρατορία των Αγορών και τον πολιτισμό καλούνται να υπερασπιστούν οι άνθρωποι που συγκροτούν ομάδες, είτε μεγάλες, όπως για παράδειγμα το σύνολο των ευρωπαϊκών λαών, είτε μικρότερες, όπως οι λαοί του ευρωπαϊκού νότου ή τα επιμέρους έθνη ή, ακόμα, οι Σύλλογοι και τα Σωματεία.

Η σύγκρουση των δύο αντιμαχόμενων πλευρών λαμβάνει χώρα τόσο στην υπαρκτή όσο και στην εικονική πραγματικότητα, όπου παίρνει τη μορφή ενός ιδιότυπου "πολέμου" πληροφοριών. Σύμπτωμα της σύγκρουσης που μαίνεται είναι και η τωρινή οικονομική κρίση, που κοντεύει να διαλύσει – αν δεν το έχει κάνει ήδη – τον ελληνικό λαό.

Και στο σημείο αυτό ερχόμαστε στη διπλή μεγάλη πρόκληση στην οποία καλούμαστε να ανταποκριθούμε ως Έλληνες. Καλούμαστε, δηλαδή, αφενός να σώσουμε τον εαυτό μας ως πολιτισμική οντότητα και αφετέρου να συμβάλουμε στη συλλογική προσπάθεια ανάσχεσης του γιγάντιου κύματος βαρβαρότητας που απειλεί να πνίξει την ανθρωπότητα στο σύνολό της, προτείνοντας την ελληνική θέαση του κόσμου, το ελληνικό παράδειγμα, που αναμφίβολα είναι σε θέση να υποδείξει καταυγάζουσες οδούς ζωής και ανώδυνα περάσματα θανάτου.

Είναι αλήθεια πως τον πολιτισμό μιας ομάδας δεν τον εξαλείφεις οδηγώντας την ομάδα στην πτώχευση ή απλώς υποδουλώνοντάς την. Τον εξαλείφεις, αποκόπτοντας την ομάδα από τις πολιτισμικές της ρίζες και αφαιρώντας από τα μέλη της τα οράματά της, κλείνοντας δηλαδή όλα τα ανοιχτά προς το παρελθόν και προς το μέλλον παράθυρα.


Θυμίζω πως ο ελληνικός πολιτισμός επιβίωσε ενόσω ο ελληνικός λαός ήταν είτε υπόδουλος είτε πτωχευμένος, ακριβώς γιατί και οι δεσμοί με τις ρίζες ήταν ισχυροί και το όραμα μιας μελλοντικής επανάκαμψης παρέμενε άσβεστο.

Σήμερα, ωστόσο, τα άλλοτε δεδομένα είναι, δυστυχώς, ζητούμενα. Τουλάχιστον για τους Έλληνες της Ελλάδας. Η απομάκρυνση από τις πολιτισμικές μας ρίζες, αποτέλεσμα κυρίως της μακρόχρονης υποβάθμισης της εκπαίδευσης, και η ακύρωση όλων των συλλογικών οραμάτων, θέτουν σε κίνδυνο την ίδια μας την ύπαρξη ως αυτόνομης πολιτισμικής οντότητας. Την κατάσταση έρχεται να επιδεινώσει η οικονομική εξαθλίωση και η συνακόλουθη νεομετανάστευση χιλιάδων ταλαντούχων νέων.

Έτσι, αναπόφευκτα, το μεγαλύτερο μέρος της ευθύνης για την ανταπόκριση στη διπλή πολιτισμική πρόκληση μετατίθεται στην Ομογένεια. Όσον αφορά την Ευρώπη, οι Έλληνες της Γερμανίας, γενικότερα, και του Μονάχου, ειδικότερα, έχουν μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να πρωτοστατήσουν στις επερχόμενες εξελίξεις. Και αυτό γιατί αφενός η Γερμανία εμφανίζει, τα τελευταία χρόνια, τους υψηλότερους δείκτες ψηφιακής ανάπτυξης, με το Μόναχο να χαρακτηρίζεται ως η Ευρωπαϊκή Silicon Valley, και αφετέρου οι Βαυαροί διαθέτουν ισχυρούς θύλακες υποδοχής της ελληνικής κοσμοθέασης.

Επιτακτική είναι, λοιπόν, στις μέρες μας, η ανάγκη για τη διαμόρφωση ενός ισχυρού ελληνικού πολιτισμικού μηνύματος και για τη συγκρότηση ενός συλλογικού μηχανισμού εκπομπής και διάδοσης του μηνύματος αυτού. Δημιουργός όσο και πολλαπλασιαστής του μηνύματος δεν μπορεί παρά να είναι ένα συμπαγές και ισχυρό Δίκτυο όλων ανεξαιρέτως των Ελλήνων του Μονάχου και των γύρω περιοχών».